Ander merk medicijnen, is een bedrijfskundige benadering of het belang van de patiënt maatgevend?

Voormalig community-lid

Wat is het idee?

Vanaf 2015 kreeg ik de diagnose van een chronisch progressieve aandoening die niet te genezen is, maar wel beheersbaar is met een dagelijkse apotheek aan medicatie. Het inregelen duurde ongeveer een half jaar en kent een delicate balans. Ogenschijnlijk kleine verstoringen zoals een ander merk medicijn kunnen forse gevolgen hebben voor mijn welzijn.

Om de zoveel tijd word ik geconfronteerd met een ander merk of type medicijn. Navraag bij de apotheek levert twee standaard antwoorden op, "de medicijnen zijn hetzelfde als je voorgaande merk en de ziektekosten verzekering bepaald dat de goedkoopste medicijnen verstrekt worden".

Om met de eerste te beginnen, dat medicijnen van verschillende fabrikanten exact hetzelfde zijn, wel dat zijn ze niet. Ze hebben dezelfde beoogde werking, dat is heel iets anders en het venijn zit in de bijwerkingen.

De ziektekosten verzekering bepaalt dat de goedkoopste merken geleverd worden. Een bedrijfskundige benadering gericht op winstmaximalisatie en resultaat, targets, belangen enz. Op zich is daar niets mis mee, een bedrijf moet winst maken om te kunnen blijven bestaan en de continuïteit te waarborgen. Wees daar als organisatie eerlijk over.

Maar toch doen we samen een dansje, ook nu met ‘Samen, de online community van Zilveren Kruis!’, ik doe alsof ik een tevreden klant ben en u speelt de betrokken, zorgzame organisatie die het klantbelang voorop heeft staan. "Ook in 2021 staat Zilveren Kruis voor u klaar" luidt de recente tekst op uw website. Als u dit credo volgt zou u uitermate terughoudend zijn om bij chronische aandoeningen iedere drie maanden medicijnen van een ander fabricaat toe te kennen.

Er is weliswaar een optie om het zelfde merk medicijnen behouden, dan betaal je deze 100% zelf of je moet iedere keer achteraf een medische noodzaakbrief regelen via je specialist, dat is in de praktijk geen reële oplossing.

Mijn vraag/voorstel is dan ook om de keuzevrijheid van medicijnen toe te voegen gekoppeld aan de hoogte van de premie die je betaalt. Net als met de naturapolis waarbij niet bij alle zorgverleners volledige worden vergoed en bij een restitutiepolis wel. Een alternatief zou nog kunnen zijn om het verschil in medicijnenprijs zelf bij te betalen. Ik zou het er graag voor over hebben, ogenschijnlijk kleine verstoringen in medicatie kunnen gevolgen voor mijn welzijn hebben. Als je dat zelf nooit ervaren hebt, dan heb je er geen benul van.

Zilveren Kruis heeft gereageerd op jouw idee

In maart hebben we de klantwensen besproken die gaan over afspraken met zorgverleners en ons beleid op dat gebied. Ook jouw idee hebben we besproken. Je deelde een idee om zelf keuze te hebben in jouw medicijnen. Je stelde voor om bijvoorbeeld een hogere premie te betalen of een extra pakket in te richten waarin je deze keuzevrijheid hebt. We nemen je graag mee in de afweging die we bij jouw idee maken.

De registratie-autoriteiten bepalen per medicijn of dat gelijkwaardig is aan geneesmiddelen met dezelfde stof, sterkte en toedieningsvorm

Voor de meeste medicijnen die als gelijkwaardig zijn geregistreerd, geldt dat wisselen tussen verschillende merken veilig kan. De werkzame stof is dan altijd hetzelfde. De hulpstoffen kunnen wel verschillen.

Als een medicijn vanwege de hulpstoffen voor jou niet geschikt is, dan kun je een ander medicijn krijgen

Ben je bijvoorbeeld allergisch of intolerant voor een hulpstof? Dan geeft je arts dit aan bij het recept. Dan levert de apotheek een medicijn dat niet de hulpstof bevat waarvoor je allergisch bent.

Wisselen tussen medicijnen met dezelfde werkzame stof gebeurt alleen als apothekers dat veilig vinden

Apothekers hebben een lijst gemaakt met medicijnen die niet altijd gewisseld kunnen worden. Deze middelen zijn vaak niet opgenomen in ons preferentiebeleid. Een apotheker wisselt zo’n medicijn vaak ook niet, behalve als hij de afweging heeft gemaakt dat dit veilig kan.

Medicijnen worden goedkoper doordat voor zoveel mogelijk patiënten hetzelfde merk wordt gekocht

Als patiënten zelf een merk kunnen kiezen, dan wordt er voor een kleinere groep ingekocht. Daardoor kan minder scherp worden onderhandeld over de prijs. Dit maakt niet alleen jouw medicijn duurder. Ook voor mensen die wel wisselen, wordt hun medicijn dan duurder.  

Met jouw idee wordt de premie hoger én de zorg volgens apothekers niet beter

Daarom houden we de voorwaarden zoals ze zijn. Ik realiseer me dat jouw ervaring anders is dan het oordeel van de apothekers over uitwisselbare medicijnen. Ik vrees dat we daarin niet dichter bij elkaar komen.

  • Goedemiddag PMO, allereerst wil ik je graag welkom heten op Samen. Fijn dat je de moeite hebt genomen om jouw behoefte en idee met ons te delen.

    Zoals je misschien ziet heb ik jouw idee op een andere plek op dit platform neergezet. Op deze plek verzamelen we alle ideeën die we ontvangen en gaan we graag met jou in gesprek om duidelijk te krijgen wat jouw achterliggende wens is. Hoe duidelijker dit is hoe groter de kans dat we met jouw idee aan de slag kunnen.

    Als ik je goed begrijp is jouw wens een keuzevrijheid in medicijnen. Vooral om niet te hoeven veranderen van medicatie. Ik lees dat de optie waarin er een medische noodzaak wordt afgegeven voor een specifiek medicijn voor jou niet voelt als een reële optie. Dat maakt mij wel nieuwsgierig, zou je mij kunnen uitleggen waarom? Is daar ook (een deel van) het probleem bijvoorbeeld op te lossen wat jou betreft?

    Ik hoor graag van je.

  • Voormalig community-lid
    Voormalig community-lid als antwoord op Michelle - Zilveren Kruis

    Beste Michelle,

    Dankjewel voor je snelle respons op mijn eerste bijdrage op Samen. Je reageert op de door mij voorgestelde  keuzevrijheid in medicijnen, het vooral om niet te hoeven veranderen van medicatie en de realiteit van de medische noodzaak brief.

    De kern van mijn topic gaat met name over 'hetzelfde medicijn van verschillende fabrikanten is niet hetzelfde medicijn, maar heeft dezelfde beoogde werking. Dat is iets anders en zorgt voor variërend extra ongemak tot erg vervelende bijwerken.  Ik gebruik 8 verschillende medicijnen op vaste momenten op de dag, medicijnen die voor een delicate balans zorgen en het chronisch progressieve verloop tot nog toe aardig in bedwang houden.

    Mijn wens is niet zozeer keuzevrijheid van medicijnen, maar het vooral om niet steeds te hoeven veranderen van medicatie. Als je bijvoorbeeld van het medicijn Ropinerol 12mg per dag moet innemen, maar dat vanwege de bijwerkingen effectief verdeeld is 's ochtends 8 mg en 's avonds  4 mg, dan geeft hetzelfde medicijn van twee verschillende fabrikanten gedoe met de bijwerkingen; hartritme stoornissen, gevoel van onbehagen fysiek en mentaal, energie weg, lusteloosheid en andere bijwerkingen die in de privé sfeer zitten.

    Behoud van goedwerkende medicijnen en niet zonder overleg  om de zoveel maanden een andere fabricaat, omdat die een fractie goedkoper zijn. Daar gaat het mij om en is de onderbouwing van mijn vraag/verzoek.

    Terugkomend op je vraag over mijn ervaring dat de medische noodzaak brief vanwege de doorlooptijd eigenlijk geen reële optie is. Ik zal uitleggen waarom dit zo is. Je krijgt zonder vooraankondiging via de apotheek een ander fabricaat medicijn, je hebt al snel geen ‘oude’ pillen meer en moet de nieuwe gaan slikken. Veranderingen in de uitwerking van medicijnen gaat niet snel en na verloop van tijd merkt je dat je niet lekker gaat met het andere fabricaat, dan moet je je specialist benaderen, die moet een brief schrijven, daarmee ga je naar je Apotheker, die moet overleggen met de verzekeraar en indien akkoord de medicatie bijbestellen. Dat lukt niet in een dag, daar gaan weken van ontregeling overheen. En dat is nog niet alles, ik gebruik bij voorbeeld al jaren DuoResp Spiromax en heb nu Foster NEXThaler geleverd gekregen, met aantoonbaar een andere samenstelling en een andere werkzame stof. Ik heb geen idee wat die verandering in combinatie met de rest gaat  doen, het werk hetzelfde wordt er bij verteld en ik mag dat binnenkort proefondervindelijk gaan vaststellen. Een medische noodzaakbrief daarna is dan mooi, maar mosterd na de maaltijd.

    Als je als beleidsmaker cq inkoopmanagement zelf nooit geconfronteerd bent met de hierboven genoemde gevolgen van je beslissingen, kun je jezelf er geen voorstelling maken en prevaleert een bedrijfskundige benadering in deze.  Jullie directievoorzitter Mw. Fijneman schrijft in haar profiel "Om goede zorg [...] te behouden [...] vind het mooi om dat op te pakken. Graag werk ik samen aan oplossingen [...] meer mensen een betere kwaliteit van leven ervaren. ”We kunnen echt het verschil maken" is haar credo.
    Wel hier ligt een kans.

    Met vriendelijke groet
    PeterM.

  • Bedankt voor je uitgebreide reactie Peter. Je uitleg geeft helderheid. De situatie die jij schetst is inderdaad hoe ons geneesmiddelenbeleid werkt. Soms krijg je een ander merk van een medicijn mee. Afhankelijk van het soort contract bepaalt de apotheker of wij welk merk. Dat medicijn heeft niet dezelfde beoogde werking maar heeft daadwerkelijk dezelfde werkzame stof. Maar kan bijvoorbeeld wel andere hulpstoffen bevatten. De medische noodzaak is er voor de gevallen waarin iemand bijvoorbeeld een allergie heeft voor een hulpstof, zoals een kleurstof en daarom een variant nodig heeft die die hulpstof niet bevat.   

    De kern die ik in jouw uitleg lees is: ik wil een polis zonder dit geneesmiddelenbeleid. Want ik wil niet wisselen van medicijnen. Je zou dan bereid zijn om bijvoorbeeld meer te betalen voor de basisverzekering of het verschil tussen de 2 medicijnen zelf te betalen.

    We bespreken binnengekomen ideeën een aantal keer per jaar met onze beleidsmakers. Jouw idee wordt met hen besproken. Op deze plek laten we jou daarna weten of we met jouw wens aan de slag gaan of niet en welke afweging we maken.

    Daarnaast wil ik graag nog even terugkomen op jouw opmerking over een wisseling van medicijn DuoResp Spiromax naar Foster NEXhaler. Wanneer dit inderdaad een medicijn is met andere werkzame stof, is dit voor mij niet een bekende situatie. Heb je daarover overleg gehad met de betreffende apotheker? Dat zou ik namelijk in deze situatie wel adviseren.

  • Voormalig community-lid
    Voormalig community-lid als antwoord op Michelle - Zilveren Kruis

    Michelle nogmaals dank en je verwoord prima wat ik bedoel en ik hoop van harte dat er binnen het Zilveren Kruis een extra optie voor medicijnkeuze opgenomen wordt. Voor mensen die een chronische aandoening hebben zou dit een belangrijke verbetering zijn. Ik kan niet genoeg benadrukken dat dezelfde medicijnen van verschillende fabrikanten, ondanks 'hetzelfde werkzame stofje' voor de gebruiker niet hetzelfde zijn. Ik heb zelf indertijd een MBA gedaan en begrijp heel goed de resultaatgerichte afwegingen die ten grondslag liggen van het geneesmiddelenbeleid en ik begrijp ook dat er aan het eind van de dag een positief resultaat moet zijn. Zorg in Nederland is een verdienmodel geworden, maar dat valt buiten deze context.

  • Hoi Peter,

    we hebben een inhoudelijke reactie op je idee geplaatst. Ik realiseer me dat jouw ervaring anders is dan het oordeel van de apothekers en registratie-autoriteiten. Ik vrees dat we daarin niet dichter bij elkaar komen.